Yavuz IŞIK
THBB Yönetim Kurulu Başkanı
President
Birliğimizin, TG Expo ortaklığı ile düzenlediği hazır beton, çimento, agrega ve inşaat sektörlerini İstanbul’da bir araya getirecek olan “BETON 2023 Fuarı ve Kongresi” çalışmalarımız tüm hızıyla devam ediyor.
İstanbul Fuar Merkezi’nde 15-18 Mart 2023 tarihlerinde toplam 15.708 metrekarelik alanda düzenleyeceğimiz BETON 2023 Hazır Beton, Çimento, Agrega, İnşaat Teknolojileri ve Ekipmanları Fuarı, inşaat ve onun en temel kolu hazır beton ile ilgili sektörlerden 100’ün üzerinde katılımcısı ile Avrupa, Asya, Afrika ve Orta Doğu’dan 3.000’i yabancı olmak üzere toplamda 12.000’den fazla sektör profesyonelini ağırlayacak.
Fuarımızla eş zamanlı olarak, 15-17 Mart 2023 tarihlerinde düzenleyeceğimiz BETON 2023 Hazır Beton Kongresi; önceki yıllarda da olduğu gibi sektör gelişimine katkıda bulunacak. BETON 2023 Hazır Beton Kongre çalışmaları hızla devam ediyor. Kongre’ye gönderilen 130 bildiri özeti Bilim Kurulu tarafından değerlendirildi. 500’den fazla delegenin katılacağı Kongremizi akademisyenler ve araştırmacıların yanı sıra hazır beton sektörünün ve yan sanayi firmalarının temsilcileri de yakından takip edecek.
BETON 2023 çalışmalarımıza odaklandığımız bu süreçte sürdürülebilirlik alanındaki faaliyetlerimize de devam ediyoruz. Birliğimiz tarafından ülkemize tanıtılan Beton Sürdürülebilirlik Konseyinin (CSC) “Kaynakların Sorumlu Kullanımı Belgelendirme Sistemi” kapsamında belgelendirilen THBB üyesi AKÇANSA Çimento San. ve Tic. AŞ’ye ait BETONSA Kemerburgaz Hazır Beton Tesisi “Altın” seviyesinde yeniden belgelendirildi. Tesis, Türkiye’de “Altın” seviyesinde CSC sertifikası alan ilk hazır beton tesisi olma özelliği taşıyor. AKÇANSA’yı kutluyor; bir kez daha hazır beton, çimento, agrega ve prefabrik sektörlerini bu sisteme dâhil olmaya davet ediyorum.
Meslek içi eğitimlerimiz de yoğun bir şekilde devam ediyor. Depreme Dayanıklı Yapılarda Beton ve Betonarme Deneyleri Eğitimimizi ekim ayında sponsorumuz SİKA’nın katkılarıyla İstanbul’da düzenledik. Ekonomik ve Güvenli Sürüş Eğitimlerimizi, Transmikser ve Pompa Operatörleri Kursları Ana Sponsorumuz Mercedes-Benz Türk A.Ş.’nin katkılarıyla ağustos-eylül aylarında İzmir, Manisa ve Gebze’de yaptık.
Sektörümüzde kullanılan ağır vasıtalardan transmikser, mobil beton pompası, silobas ve damperli kamyonların son yıllarda karıştığı kazaların çoğu zaman maddi kayıplarla ya da yaralanma ve hatta ölüm ile sonuçlandığını görüyoruz. Sektörün bu tür kazalar ile zarara uğramaması için 2 özel eğitim programı hazırladık. Ağır Vasıta Kullanımında Uygulamalı Kör Nokta Eğitimimizde görüntü destekli ve teorik eğitimin sonunda her bir operatörün/sürücünün eğitmen eşliğinde trafikte transmikser, beton pompası, silobas ve agrega taşıyan damperli kamyon gibi ağır vasıtaları kullanmasını sağlıyoruz. Ağır Vasıta Kaza Analizi Eğitimimizde ise yaşanmış kazaların video analizini yaparak firmaların güvenli sürüş çalışmalarına katkı sağlıyoruz.
Beton Pompa Operatörü ve Beton Santral Operatörü Mesleki Yeterliliği belgelendirmelerimize devam ediyoruz. Eylül-ekim aylarında İstanbul, Antalya, İzmir ve Manisa’da toplam 11 Beton Pompa Operatörü Mesleki Yeterlilik Sınavı, İstanbul, İzmir, Manisa, Samsun, Bursa ve Balıkesir’de toplam 13 Beton Santral Operatörü Mesleki Yeterlilik Sınavı yaptık.
Sektörümüzü bütün platformlarda temsil ediyor, etkinlikleri ve gelişmeleri yakından izlemeye devam ediyoruz. Üyesi ve Bölgesel Sistem Operatörü olduğumuz Beton Sürdürülebilirlik Konseyinin (CSC) 6-7 Ekim 2022 tarihlerinde Roma’da yapılan Genel Kurulu, Bölgesel Sistem Operatörleri ve Belgelendirme Kuruluşları toplantılarında ülkemizi ve sektörümüzü temsil ettik. Avrupa Beton Kaplamaları Birliğinin (EUPAVE) ekim ayında Brüksel’de ve telekonferans yöntemiyle yapılan Yönetim Kurulu ile Teknik ve Tanıtım Komitesi toplantılarına katıldık. Kasım ayında telekonferans yöntemiyle yaptığımız Teknik Komite ile Çevre ve İSG Komitesi toplantılarımızda sektörümüzü ilgilendiren önemli gelişmeleri görüşerek kararlar aldık.
Her fırsatta sektörümüzü ve Birliğimizi tanıtmaya, halkımızı ve bütün paydaşlarımızı bilgilendirmeye devam ediyoruz. Kasım ayında canlı yayınına konuk olduğum Bloomberg HT TV kanalında ekonomi, inşaat ve hazır beton sektörleriyle ilgili değerlendirmelerimizi paylaştım.
23 Kasım 2022 tarihinde 04.08’de merkez üssü Sarıdere-Gölyaka-Düzce olan 5,9 büyüklüğündeki depremle ilgili basın açıklamasında bulundum. Ülkemizde deprem, can ve mal kaybı bakımından ilk sırada yer alan bir afet türüdür. Afetler nedeniyle yaşanan can kayıplarının yaklaşık yüzde 60’ı depremler nedeniyle meydana gelmektedir. AFAD verilerine göre 1900 yılından günümüze en az 5,0 büyüklüğünde 1.796 deprem kaydedilmiştir. 23 Kasım 2022 tarihinde Düzce’de yaşanan deprem, kentsel dönüşümün önemini bir kez daha ortaya koymaktadır. Depremlerin yerini, zamanını ve şiddetini kesin olarak bilemediğimiz için yeni acılar yaşanmadan riskli yapıların acilen yenilenerek dönüştürülmesi gerekmektedir.
Geçtiğimiz aylarda yaptığımız çalışmaları özetledikten sonra ekonomik değerlendirmelerimi sizlerle paylaşmak istiyorum. Ekim ayında FED, politika faizini beklentiler doğrultusunda 75 baz puan artırarak yüzde 3,75 ile 4 aralığına yükseltti. Banka, böylece üst üste dördüncü kez 75 baz puan artışa gitmiş oldu. Bu gelişmeye bağlı olarak dünyada ve ülkemizde döviz kuru değer kazanmaya devam ediyor. Yılın son FED toplantısı 13-14 Aralık tarihlerinde yapılacak ve aralık toplantısında FED yeni yıldaki ekonomik öngörülerini açıklayacak.
Ülkemizde artan döviz kuru ve enerji fiyatlarındaki değişime bağlı olarak enflasyon yükselmeye devam ediyor. Ekim ayında %85,5 düzeyini geçen enflasyonun yanı sıra reel efektif döviz kuru da düşmektedir. Türkiye’nin dış ticaret ilişkisi içinde bulunduğu ülkeler içerisinde önemli paya sahip olanların para birimlerinden oluşan sepete göre TL’nin ağırlıklı ortalama değeri, “nominal efektif döviz kuru”nu verir. Bunun fiyat etkilerinden arındırılması sonucu bulunan ortalama da reel efektif döviz kurudur. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından yayımlanmakta olan reel efektif döviz kuru, TL’nin satın alma gücündeki değişimleri daha gerçekçi ortaya koyan bir veridir. Endeksin 100’ün üzerine çıkması TL’nin değer kazandığını, 100’ü altında olması Türk lirasının değer kaybettiğini göstermektedir. Reel efektif döviz kuru ekim ayında 55,7’ye gerilemiştir. 2018 başında 85, 2019’da 75, 2021 ve 2022 yılında 60’larda gezinen endeks 2022 yılında 53-55 bandında gezmektedir. Bu da Türk lirasının satın alma gücündeki aşınmanın en net göstergesidir.
Bunun dışında ülkemizin risk algısı da hâlen çok yüksektir. CDS ile ölçülen risk düzeyinde 300 sınırı riskin başlangıcı olarak görülürken Türkiye’nin CDS’i 15 Temmuz’da 908 rakamı ile zirve yapmıştır, ağustos ayında 817’yi görmüş, ekim ayından itibaren düşüş göstermeye başlamış ve yakın dönemde 550-600 bandında hareketine devam etmektedir.
Ülkemiz açısından enflasyon, döviz kurundaki gelişmeler ekonomik aktörlerin güven düzeylerinin düşük kalmasına neden olmaktadır. Özellikle inşaat sektörü oyuncularının güveni, diğer sektörlere kıyasla çok daha düşüktür. TÜİK tarafından açıklanan ekonomik güven endeksleri sektörel bazda incelendiğinde en düşük rakamın inşaat tarafında olduğu anlaşılmaktadır. Kasım ayında 91 değeri ile yıl içerisindeki en yüksek değerine ulaşsa da hâlen reel kesim ortalamasının %10 altında devam etmektedir. Özellikle alınan kayıtlı siparişlerin mevcut düzeyi oldukça düşüktür.
Yılın ikinci çeyreğinde Türkiye ekonomisi içerisindeki sektörlerden en fazla daralan sektör olan inşaat, son çeyreğe de daralma ile girmiştir. İstikrarsız bir faaliyet düzeyinin üzerine beklentinin ve güvenin düşük seviyede kalması, inşaat sektörünün gerçek potansiyelini ortaya koymaktan hâlen uzak olduğunun göstergesidir. Haziran ayından itibaren ipotekli ilk el konut satışları ciddi gerileme yaşamaktadır. Ekim ayında bu gerileme, bir önceki yılın aynı ayına göre %42’ye çıkmıştır. İlk 6 aydaki performans ile konut satışların yılın tamamında hâlen pozitif bir görünüm sergilemekle birlikte en son açıklanan ekim ayı rakamlarında aylık 100 bin sınırına inmiş görünmektedir. Geride bıraktığımız ekim ayında ipotekli satışlardaki gerileme, geçen yılın aynı ayına göre %50’yi geçmiştir.