Yavuz IŞIK
THBB Yönetim Kurulu Başkanı
President
80’li yılların ikinci yarısında çimento üretiminin özelleştirilmesiyle ivme kazanan hazır beton sektörü, yatırımların artması, uluslararası ortaklıkların Türkiye’ye gelmesi ile canlandı. Üretici firmalar çoğalırken, sektöre araç, ekipman, kimyasal katkı vb. sağlayan yan sanayi firmaları da artmaya başlayarak, başlangıçta yurtdışından getirilen beton santrali, mikser kazanı, laboratuvar test cihazları gibi pek çok ürün de Türkiye’de üretilmeye başladı. Geleneksel beton üretiminden hazır betona geçişle beraber standart dışı ve düşük kaliteli hazır beton üretiminin ve haksız rekabetin önüne geçebilme konusu da önem kazandı.
Bu süreçte, özellikle topraklarının büyük bölümü deprem riski altında olan ülkemizde, yapı kalitesinin artırılmasına katkıda bulunulması için standartlara uygun olarak, üretimi denetlenmiş betonun kullanılması amacıyla Türkiye Hazır Beton Birliği (THBB) olarak 1995 yılında Kalite Güvence Sistemi (KGS)’ni kurduk. Bu yıl KGS’nin kuruluşunun 20. yılını kutluyoruz. Bu vesileyle dergimizin eski sayılarını ve faaliyet raporlarını bir kez daha inceleme imkanı buldum.
KGS’nin kuruluşundan bir yıl sonra 1996 yılında, 44 hazır beton tesisi belgelendirme sistemine öncülük ederek KGS Uygunluk Belgesi almaya hak kazandı. 1996 yılında hazır beton sektöründe üretilen 21,5 milyon metreküp betonun 17,7 milyon metreküpü KGS Uygunluk Belgeli THBB üyeleri tarafından üretildi.
1996 yılında 44 olan KGS Uygunluk Belgesi’ne sahip hazır beton tesis sayısı, 1998 yılına gelindiğinde 132’ye çıktı. Bu artış sektörün uygunluk denetimine ihtiyacı olduğunu gözler önüne serdi.Türkiye Hazır Beton Birliği, 1999 yılında üyelik için KGS Uygunluk Belgesi alma zorunluluğu getirdi. Bunun üzerine KGS belgeli tesis sayısı 2000 yılında 191’e yükseldi.
KGS, 2004 yılında yeniden yapılandırılarak, KGS İktisadi İşletmesi adı altında faaliyetlerini sürdürmeye başladı. KGS İktisadi İşletmesi'nin yönetimi için "Kalite Güvence Sistemi Kurulu" adı altında tarafsız, hiçbir ilgili tarafın çoğunluk olmadığı, bağımsız yapıya sahip bir kurul oluşturuldu. KGS’yi yöneten bu Kurul’da, bakanlıklar, üniversiteler, mimar ve inşaat mühendisleri odaları ve inşaat sektöründeki çeşitli üretici birliklerin temsilcileri yer almaktadır. KGS tarafından üretim yerlerinde gerçekleştirilen sistem tetkiklerinin yapıldığı işletmede, çoğunlukla Türkiye'nin çeşitli üniversitelerinden bu konuda en yetkin öğretim üyelerinden oluşan tetkikçiler bulunmaktadır. Profesyonel kadronun oluşmasıyla birlikte belgeli tesis sayısı 2006 yılında 239’a yükseldi. KGS'nin, yetkinliği, yeterliliği ve tarafsızlığı, TS EN 45011 "Ürün Belgelendirme Kuruluşları için Genel Şartlar" ve TS EN ISO/IEC 17021 "Yönetim Sistemlerinin Tetkikini ve Belgelendirmesini Sağlayan Kuruluşlar için Şartlar" Standartlarından yararlanılarak oluşturuldu. 2007 yılına geldiğimizde ise KGS, Türk Akreditasyon Kurumu'ndan akredite edilmiş bir ürün belgelendirme kuruluşu oldu. Belgelendirme kuruluşu olarak yine aynı yıl içinde hazır beton uygunluk belgesi vermeye devam eden KGS, beton harici ürünler olan agregalar ve kimyasal katkıların da uygunluğunu denetleyerek belgelendirme yapmaya başladı. Bu çalışmalarıyla, sektör özdenetiminin önemini vurgulayan KGS, beton harici ürünlerde CE standardı için ilgili bakanlık ve AB Komisyonu tarafından onaylanan kuruluş oldu.
2010 yılında, CE’ye tabi olmayan yapı malzemelerinin piyasaya arzında zorunlu işaret olan “G” işareti zorunluluğu getirildi. KGS, Bayındırlık ve İskan Bakanlığı tarafından G işaretini vermek üzere atanan ilk uygunluk değerlendirme kuruluşu oldu. Her yıl emin adımlarla büyüyen KGS, 2011 yılına gelindiğinde belgeli beton tesisi sayısını 318’e, beton harici belgeli ürünler sayısını ise 48’e çıkardı. 2013 yılına gelindiğinde bu sayılar, belgeli beton tesisinde 390, beton harici ürünler için 94 oldu.
Kullanıma uygun olmayan ürün çıkmasını engelleyerek, ekonomik üretimin sağlanması konusunda üreticinin yanında olan KGS, onaylanmış kuruluş olarak agrega, kimyasal katkılar, mineral katkılar, lifler, bitüm ve asfaltta CE belgelendirme faaliyetini günümüzde de sürdürerek geçtiğimiz yıl, belgeli beton tesisi sayısını 424’e ve beton harici ürün belge sayısını da 133’e çıkardı. 2014 yılında Katkı Üreticileri Birliği (KÜB) ile protokol imzaladı. KÜB üyelerine habersiz ürün denetimleri yapmaya başlayarak beton üreticisi ile müşterisinin ilişkisinde güven ortamını oluşturma görevini üstlendi. 2014 yılında Türk Akreditasyon Kurumu tarafından ISO 17065’e göre akredite olan Kalite Güvence Sistemi, 2015 yılında da Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından betonda yeni TS EN 206 ve TS 13515’e göre G Uygunluk Belgesi yetkisi aldı. Beton ve ilgili ürünlerde güvenilirlik, bağımsızlık, gizlilik, tarafsızlık ve profesyonel çalışma ilkeleri çerçevesinde çalışan Kalite Güvence Sistemi İktisadi İşletmesi, faaliyetleriyle birçok dernek ve kuruluşa örnek oldu ve olmaya devam ediyor. Bu çerçevede; KGS’nin kuruluşundan bu yana gösterdiği gelişim serüveni bizleri gururlandırmaktadır.
THBB olarak, üyelerimizi KGS denetimlerine tabi tutup, standartlara uygun hazır beton üretilmesini sağlıyoruz. Üyelerimizin her bir tesisi, KGS tarafından yılda 6 kez denetlenmektedir. Bu denetimlerde, beton üretim tesislerinin yerinde denetiminin yanı sıra habersiz ürün denetimleri de yapılmaktadır. Ancak, üreticilerin bir kısmı üyemiz değil ve KGS tarafından denetlenmiyor. Hazır betonda kaliteli üretim için, KGS’nin uyguladığı denetim sistemi esas alınarak tüm tesislerin ciddi bir şekilde denetlenmesini istiyoruz.
Bugüne kadar yapılan çalışmalara bakarak KGS’nin 20 yıldır betonda kalitenin güvencesi olduğunu rahatlıkla söyleyebiliyoruz. KGS’nin titizlikle yürüttüğü denetimler neticesinde “KGS Uygunluk Belgesi”, “Kaliteli Beton”un olmazsa olmazı olmuştur.
Bu vesileyle KGS’nin 20. kuruluş yıldönümünü kutlar; ilk günden bu yana yapılan doğru çalışmalarla, emeği geçen herkesi, bugüne kadar hiçbir zaman desteklerini esirgemeyen üyelerimizi ve onların değerli çalışanlarını tebrik eder, kuruluşundan bugüne kadar yakın işbirliği içinde olduğumuz Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’na, Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı’na, Ekonomi Bakanlığı’na, sanayi ve ticaret odalarımıza, mühendis ve mimar odalarımıza, meslek örgütlerimize ve üniversitelerimizin değerli hocalarına teşekkür ederim. Nice başarılı yıllar dilerim!