Yavuz IŞIK
THBB Yönetim Kurulu Başkanı
President
6 Şubat tarihinde Kahramanmaraş’ta meydana gelen depremler nedeniyle 50 binden fazla vatandaşımız hayatını kaybetti. 11 ilde 14 milyon insanımızı doğrudan etkileyen bu felaket hepimizi derinden üzmüştür. Bu vesileyle bir kez daha deprem felaketinde hayatını kaybeden vatandaşlarımıza Allah'tan rahmet; ailelerine başsağlığı ve sabır, yaralılara acil şifalar diliyorum.
Depremle birlikte yaşanan yıkımın nedenleri ve yapı stokumuzun yenilenmesi konuları yeniden gündeme geldi. Kamuoyunun doğru bilgilendirilmesi için Şubat ve mart aylarında Hürriyet, Posta, gazeteleri; Ekonomist, Platin ve Para dergileri, TRT Haber, TGRT Haber, CNN Türk, NTV, Haber Türk, Bloomberg HT, A Para ve Ulusal Kanal başta olmak üzere birçok medya kuruluşuyla değerlendirmelerimi paylaşarak, detaylı açıklamalarda bulundum.
Ülkemizde deprem, can ve mal kaybı bakımından ilk sırada yer alan bir afet türü ve bu nedenle yaşanan can kayıplarının yaklaşık yüzde 60’ı depremler nedeniyle meydana gelmektedir. Depremlerin yerini, zamanını ve şiddetini kesin olarak bilemediğimiz için riskli yapıların hızlı bir şekilde yenilenmesini sağlayarak başka felaketlerin önüne geçebiliriz.
Deprem bölgesindeki arama kurtarma çalışmalarının tamamlanmasının ardından 6 inşaat mühendisi ve 4 teknikerden oluşan uzman ekibimizle Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ile koordineli bir şekilde Adıyaman’da bina hasar tespit çalışmalarına katıldık. Yoğun bir çalışma sonucunda 317 binanın hasar düzeyini belirleyerek resmî kayıtların oluşturulmasını sağladık.
Bu süreçte, hazır beton sektörüne yönelik asılsız iddialarla ilgili açıklamalarda bulunmaya devam ettik. Ülkemizde üretilen tüm betonlar karekod ve çip ile takip edilmektedir. Uygun kalitede üretilmiş bir betonun şantiyedeki kötü uygulamalar sonucunda sertleşmiş hâldeki niteliği bozulabilirken uygun olmayan taze bir betonun sertleşmiş hâldeki niteliği şantiye uygulamalarıyla düzeltilemez. Doğru alınmayan taze beton numuneleri yanıltıcı sonuçlara neden olabilmektedir. Standart ve yönetmeliklere göre uygun olduğu belirlenen karot numuneleri ise ilgili yapı elemanında kullanılan betonun da standartlara uyduğunun kanıtıdır.
Yaşanan deprem sonrası, binalarının depreme karşı dayanıklılığını öğrenmek isteyen vatandaşlarımızın yoğun talebiyle karşılaştık. THBB olarak yapmakta olduğumuz kapsamlı “Deprem Performans Analizi’ne alternatif olarak tahribatsız yöntemler içeren “Hızlı Tarama” çalışmasını başlattık. Bu yöntemde yapının statik projesinin uygulama kontrolünü yerinde yapıyor, inceleme katı üzerinden hasarsız test ekipmanı kullanarak beton dayanımı hakkında bilgi topluyor, demir donatı korozyonunu inceliyor ve donatı tarama cihazıyla seçilen taşıyıcı elemanlarda donatı haritalama çalışması yapıyoruz.
Birliğimizin TG Expo organizatörlüğünde mart ayında düzenlemeyi planladığı “BETON 2023 Hazır Beton Kongresi ve Fuarı”nı art arda yaşanan ve ülkemizi derinden etkileyen depremler nedeniyle erteleme kararı almıştık. BETON 2023 Hazır Beton Kongresi’ni 8-10 Kasım 2023 tarihlerinde; BETON 2023 Hazır Beton, Çimento, Agrega, İnşaat Teknolojileri ve Ekipmanları Fuarı’nı ise 8-11 Kasım 2023 tarihlerinde Yeşilköy’de İstanbul Fuar Merkezi’nde düzenleyeceğiz. Bu zor süreçte, Birliğimiz ve üyeleri, inşaat, hazır beton, çimento, agrega, kimyasal katkı, inşaat teknolojileri, araç ve ekipman sektörleri olarak yaralarımızı sarmak ve ülke ekonomimize katkı sağlamak için tüm gücümüzle çalışmaya devam edeceğiz.
Meslek içi eğitimlerimize de yoğun bir şekilde devam ediyoruz. Transmikser ve Pompa Operatörleri kursları Ana Sponsorumuz Mercedes-Benz Türk A.Ş.’nin katkılarıyla, Ekonomik ve Güvenli Sürüş Eğitimimizi ocak ve şubat aylarında İstanbul’da, Ağır Vasıta Kullanımında Uygulamalı Kör Nokta Eğitimimizi ise ocak ayında Adana’da düzenledik.
Mesleki Yeterlilik belgelendirmelerimize de devam ediyoruz. Ocak ayında Kırklareli ve Tekirdağ’da Beton Santral Operatörü Mesleki Yeterlilik Sınavlarımızı yaptık.
Ülkemizin örnek sektörel öz denetim kuruluşlarından biri olarak 1995 yılından bu yana çalışmalarına devam eden Kalite Güvence Sistemi KGS Kurulunun 55. Toplantısı’nı şubat ayında düzenledik. Beton ile ilgili kamu veya özel nitelikte bütün tarafların katılımı ile oluşturulan KGS Kurulu, her 3 ayda bir toplanarak KGS’nin yönetimini sürdürmektedir.
Polyfibers sponsorluğunda çektiğimiz “Tünellerde Makro Sentetik Fiber Donatılı Beton Uygulamaları” eğitim filminde; püskürtme betonlarda makro sentetik fiber donatı kullanımı, nihai kaplama betonlarında makro sentetik fiber donatı kullanımı ve makro sentetik fiberlerin kullanım prosedürleri anlatılıyor. Yoğun ilgiyle takip edilen tüm eğitim filmlerimiz bugüne kadar 500.000’in üzerinde izlendi.
Sektörümüzü bütün platformlarda temsil ediyor, etkinlikleri ve gelişmeleri yakından izlemeye devam ediyoruz. Üyesi olduğumuz Avrupa Hazır Beton Birliğinin (ERMCO) ocak ayında Kopenhag’da yapılan Yönetim Kurulu toplantısı ile üyesi ve Bölgesel Sistem Operatörü olduğumuz Beton Sürdürülebilirlik Konseyinin (CSC) şubat ayında yapılan Yönetim Kurulu toplantısında ülkemizi ve sektörümüzü temsil ettik.
Beton sektörünü temsil eden Avrupa Prefabrik Beton Endüstrisi Federasyonu (BIBM), Avrupa Çimento Birliği (CEMBUREAU), Avrupa Beton Katkıcıları Federasyonu (EFCA) ve Avrupa Hazır Beton Birliği (ERMCO); Beton Avrupa (Concrete Europe) çatısı altında güçlerini birleştirdi. Avrupa Beton Platformu (ECP) ve Beton İnisiyatifi (The Concrete Initiative), Beton Avrupa (Concrete Europe) olarak modernize edilmiş ve güçlendirilmiş bir şekilde faaliyetlerine devam edecek. Şubat ayında Beton Avrupa’nın (Concrete Europe) ilk Yönetim Kurulu toplantısına katıldık. Üyesi olduğumuz Türkiye İnşaat Malzemesi Sanayicileri Derneğinin (Türkiye İMSAD) şubat ayında yapılan 38. Olağan Seçimli Genel Kurulu’nda, Türkiye İMSAD Yönetim Kurulu üyesi seçildim. Sektörümüzü ilgilendiren her platformda yer alarak inşaat ve hazır beton sektörlerine katkı sağlamaya devam edeceğiz.
Geçtiğimiz aylarda yaptığımız çalışmaları özetledikten sonra ekonomik değerlendirmelerimi sizlerle paylaşmak istiyorum. ABD, Avrupa Birliği ve Çin’deki ekonomik yavaşlama nedeniyle 2023’ün bir önceki yıldan daha zor geçeceği söylenebilir. Küresel ekonomi Ukrayna’daki savaş, artan enflasyon, yükselen faizler ile uğraşırken, merkez bankalarının enflasyonu dizginlemek için faiz artırması, yatırımları ve tüketimi azaltıcı etki gösteriyor.
Öyle ki büyüme rakamları ile dünyada adını duyuran Çin ekonomisi bu süreçte nasibini almaya devam ediyor. Dünyanın en büyük ikinci ekonomisi olan Çin’deki fabrikalarda faaliyet üç aydır üst üste azalıyor. Ülkedeki konut fiyatları 5 ayı aşkın süredir düşüş eğilimindedir. Bu gelişmeler karşısında Çin Devlet Başkanı birlik ve beraberlik mesajları vermek durumunda kalıyor. IMF tahminlerine göre bu yıl Çin ekonomisinin büyüme hızı, son 40 yıldır ilk defa küresel büyüme hızından fazla olamayacak.
ABD’deki durum ise daha farklıdır. Yükselen faize rağmen ülkedeki işsizlik oranı yüzde 3,7 ile 1960’lardan bu yana en düşük seviyededir. ABD Merkez Bankası (FED), sıfıra yakın olan faiz oranını aşama aşama yükselterek yüzde 4,75-5,0 aralığına taşıdı. Faizdeki yükselmeye rağmen işsizliğin düşük kalması FED’in faizi yukarıda tutma olasılığını artırıyor. FED yetkilileri bu yıl bu oranın yüzde 5’i geçerek 2007’den bu yana görülmemiş bir seviyeye çıkacağını söylüyor.
Avrupa Merkez Bankası (ECB), mart ayında politika faizini 50 baz puan artırarak 2008'den bu yana en yüksek seviyesine çıkardı. Banka, 3 temel politika faizini temmuzda 50 baz puan, eylül ve ekimde de 75'er baz puan, aralık ve şubatta 50 baz puan artırmıştı.
Ülkemizde ise Merkez Bankası mart ayında politika faizinde bir değişikliğe gitmedi. Göstergeler, deprem felaketi öncesinde 2023 yılının ilk çeyreğinde iç talebin dış talebe kıyasla daha canlı olduğuna ve büyüme eğiliminde artışa işaret etmekteyken deprem sonrasındaki süreç hâlen belirginleşmemiştir. Bir yandan seçim diğer yandan deprem felaketinin yaralarının sarılmasına yönelik atılacak adımlar ekonominin gidişatı üzerinden belirleyici olacaktır.