Yavuz IŞIK
ERMCO ve THBB Yönetim Kurulu Başkanı
President of ERMCO and THBB
Değerli üyeler ve sektörümüzün değerli temsilcileri, 2018 yılında yaptığımız çalışmalara baktığımızda sürdürülebilirlik alanındaki faaliyetlerimiz önemli bir yer tutmaktadır. Birliğimizin yoğun çalışmaları sonucunda hazır beton, çimento ve agrega sektörlerine özel geliştirilen “Kaynakların Sorumlu Kullanımı Sistemi” ile sürdürülebilirlik alanında önemli gelişmeler kaydedilmiştir. Bildiğiniz üzere Birliğimiz, Beton Sürdürülebilirlik Konseyinin (Concrete Sustainability Council) Bölgesel Sistem Operatörü; Türkiye Hazır Beton Birliği KGS İktisadi İşletmesi (KGS) de Beton Sürdürülebilirlik Konseyinin Belgelendirme Kuruluşu olarak çalışmalarını yürütüyor. Kaynakların Sorumlu Kullanımı Belgelendirme Sistemi’nin adaptasyon sürecini 2018 yılında tamamladık. Yılsonunda Türk hazır beton sektörü olarak sürdürülebilirlik konusunda dünyadaki ilklerden birini başardık. Beton Sürdürülebilirlik Konseyi Belgelendirme Kuruluşu olan KGS tarafından yapılan denetimler sonucunda ilk belge, Birliğimiz üyesi Akçansa’nın Gebze Hazır Beton Tesisi’ne verildi. Bu belgelendirmenin ardından Akçansa Büyükçekmece Çimento Fabrikası da “Beton Sürdürülebilirlik Konseyi Kaynakların Sorumlu Kullanımı Belgesi” almaya hak kazandı. Hazır beton, çimento ve agrega sektörlerine özel geliştirilen “Kaynakların Sorumlu Kullanımı Sistemi”, sektörlerimiz için büyük önem arz ediyor ve firmalarımız, bu Sisteme büyük ilgi gösteriyor. Son olarak Birliğimiz üyesi Çimko bu sisteme dâhil oldu. Çimko’nun Osmaniye Hazır Beton Tesisi ile Altınşehir Hazır Beton Tesisi “Sürdürülebilirlik Konseyi Kaynakların Sorumlu Kullanımı Belgesi” almaya hak kazandı. Bu vesileyle bir kez daha üyemiz Akçansa’yı ve Çimko’yu kutluyorum.
Sürdürülebilirlik konusunda belgelendirme çalışmalarımıza devam ederken firmaları bilgilendirmek için eğitimler düzenliyoruz. Aralık ayında Birliğimizde düzenlediğimiz eğitime katılan firma yetkililerini Beton Sürdürebilirlik Konseyi Belgelendirmesi’nin firmalara sağladığı faydaların yanı sıra Konsey ve Sistem hakkında bilgilendirdik.
Geçtiğimiz aylarda duyurduğumuz, İstanbul Kalkınma Ajansının (İSTKA) desteklediği “Türkiye Hazır Beton Birliği Beton Araştırma Geliştirme ve Teknoloji Danışmanlık Merkezi” projemizin çalışmalarına devam ediyoruz. Bu doğrultuda, İSTKA Projesi Teknik Komitesinin ilk toplantısını kasım ayında geniş bir katılımla gerçekleştirdik. Proje kapsamında THBB bünyesinde sektörün ve bütün paydaşların ortak kullanımına açık, ileri beton araştırmaları yapabilen, yenilikçi ve uzun ömürlü beton üretim teknikleri geliştiren ve sektöre özel, nitelikli ve çevreci beton üretimi konusunda AR-GE ve danışmanlık hizmeti veren bir merkez kuracağız. Sektör paydaşları ile gerçekleştirilecek teknik komite toplantıları ve üniversitelerden öğretim üyeleri ile proje iştirakçilerimizin katıldığı danışmanlık kurulu toplantıları ile bu merkezde yapılabilecek çalışmalar belirlenerek yönlendirilecek.
Birliğimiz çevre ve iş güvenliği konularına büyük önem vermektedir. Hazır beton sektörüne özgü çevre ile işçi sağlığı ve iş güvenliği belgelendirmeleri için çalışma başlatmıştık. KGS’ye başvuruda bulunan firmaların tesislerinde denetimlerde bulunduk ve ilk belgelendirmeleri yaptık. Denetimler sonucunda Atılım Beton Ulaş-Çorlu Tesisi “KGS Çevre Belgesi” alırken, Çimko Altınşehir ve Osmaniye Hazır Beton Tesisleri, Çağdaş Beton Bodrum Hazır Beton Tesisi ve Danış Beton Ataşehir Hazır Beton Tesisi “KGS Çevre Belgesi” ile “KGS İş Sağlığı ve Güvenliği Belgesi” almaya hak kazandı. Belge almaya hak kazanan Birliğimiz üyesi firmaları kutluyor; hazır beton firmalarımızı bu sisteme dâhil olmaya davet ediyorum.
İş güvenliğine büyük önem veren Birliğimiz trafik kazalarının azaltılması amacıyla güvenli sürüş çalışmalarına odaklandı. Şehir içi yollarda transmikserlerin ve mobil beton pompalarının sebep oldukları trafik kazalarının azaltılması amacıyla her biri üçer dakikadan oluşan kısa eğitim filmleri hazırlamak için 2018 yılında çalışmalara başladık. Bu amaçla Mercedes-Benz’in katkılarıyla “Transmikserle Trafikte Güvenli Sürüş” eğitim filmi ile Betonstar’ın katkılarıyla “Mobil Beton Pompası ile Trafikte Güvenli Sürüş” eğitim filmini hazırladık. Bu filmlerde hazır betonda çalışan operatörlere, transmikserin ve mobil beton pompasının güvenli kullanımının nasıl olması gerektiği anlatılıyor. Bu eğitim filmlerini Türkiye’de bulunan bütün transmikser ve beton pompa operatörlerine göstererek iş güvenliği bilincini sektörümüzde daha da yaygınlaştırmayı hedefliyoruz.
Bu projelerimiz ilerlerken eğitim çalışmalarımıza da aralıksız devam ediyoruz. Kasım ve aralık aylarında Van, İzmir ve İstanbul illerinde gerçekleştirdiğimiz “Beton Teknolojileri ve Doğru Beton Uygulamaları” seminerleri ile geçtiğimiz yıldan bu yana düzenlediğimiz seminerler dizisine devam ettik. Böylece, üyelerimizin de katkılarıyla kaliteli beton üretimi ve beton uygulamalarının doğru yapılması amacıyla Türkiye genelinde 14 farklı seminer gerçekleştirmiş olduk.
Seminerlerimiz devam ederken medya aracılığıyla Birliğimizi tanıtmaya, halkımızı ve bütün paydaşlarımızı bilgilendirmeye devam ediyoruz. Kasım ayında “A Para” kanalının canlı yayınında Birliğimizin çalışmaları hakkında bilgiler vererek inşaat ve hazır beton sektörü ile ilgili değerlendirmelerimi paylaştım.
Sektörümüzü ilgilendiren konuları yakından takip etmeye ve politikalar geliştirmeye devam ediyoruz. Bu doğrultuda, Yönetim Kurulumuza katkı sağlayan komitelerimizden Teknik Komite ile Çevre ve İş Güvenliği Komitesi toplantılarını kasım ve aralık aylarında gerçekleştirdik.
Yurt içinde çalışmalarımızı yürütürken uluslararası gelişmelere de yön vermeye devam ediyoruz. Birliğimizin de katılımıyla Avrupa Hazır Beton Birliği (ERMCO) Yönetim Kurulu ve ERMCO Strateji ve Gelişim Komitesi toplantıları kasım ayında Brüksel’de yapıldı. Her iki toplantıda da sektörümüzü küresel ölçekte etkileyen konuları görüşerek kararlar aldık. Ayrıca, kasım ayında Brüksel’de yapılan Avrupa Beton Katkıcıları Federasyonunun (EFCA) “Sürdürülebilir Beton için Kimyasal Katkıların Çevresel Faydaları” konulu çalıştayına da katıldık.
2018 yılının son aylarında yaptığımız çalışmaların ardından ekonomik değerlendirmelerimi sizlerle paylaşmak istiyorum. Küresel kriz sonrası Türkiye ekonomisinin yıllık ortalama büyüme oranı %6,8 iken inşaat sanayinde bu oran %11,1’dir. 2014 ve 2015 hariç, kriz sonrasındaki 8 yılın 6’sında inşaatın büyüme oranı Türkiye ortalamasının üzerinde olmuştur. Bu yönüyle son 8 yılda inşaat sektörü Türkiye’de muazzam bir performans ortaya koymuştur. Bu performansa bağlı olarak inşaat sektörünün 2016 ve 2017 yıllarında millî gelir içindeki payı ilk defa %8,6’ya yükselmiştir. 2011’de %7’ler, 2013’de ilk defa %8’leri gören bu oran 2017 yılında zirve yapmıştır.
2018 yılının ikinci çeyreğinden itibaren işler ne yazık ki tersine dönmüştür. Bu yılın ilk çeyreğinde inşaat sektörü %6,7, ikinci çeyreğinde %1 büyüme göstermiştir. Ülke genelindeki büyüme oranları birinci ve ikinci çeyrekte %7,2 ve %5,3'tür. Üçüncü çeyrekte Türkiye ekonomisi %1,6 büyürken inşaat sektörü -%5,3 daralmıştır. Son çeyrekte de, her ne kadar yıl tamamlanmamış olsa da, pozitif bir büyüme oldukça zor görünmektedir.
İnşaat sektöründeki bu yavaşlama, doğrudan hazır beton sektörünü de etkilemiştir. İnşaat sektöründeki gelişmeleri düzenli olarak takip ettiğimiz Hazır Beton Endeksi çalışmamızla, nisan ayında inşaat sektöründe işlerin tersine döndüğünün maalesef ilk sinyallerini aldık ve bunu paylaştık. Nisan ayından bu yana hazır beton sektörünün imalatı, inşaata paralel olarak istenilen seviyeden uzak görünmektedir. Yılın ikinci yarısında, inşaat sektörünün Türkiye’nin büyümesine pozitif katkı yapmasını beklemiyoruz.
Türkiye ekonomisi pozitif büyümeyi, en iyimser tahminle 2019 yılının ikinci çeyreğinde, daha olası bir ihtimal ile ikinci yarıdan sonra elde edebilir olacaktır. Yılsonunda süresi biten belirli sektörlerde ÖTV ve KDV indirimlerinin 2019 yılının ilk üç ayında da uygulanacak olması, ekonominin canlanması açısından alınan yerinde kararlardır.
İnşaat sektörü açısından son uygulamaya konulan, kamu bankaları aracılığıyla konut kredisi faizinin %1’in altına çekilmesi uygulaması da piyasada önemli bir etki yaratmayacaktır. Her şeyden önce inşaat sektöründe planlı, kapsamlı bir modelin hayata geçirilmesi gerekmektedir. Çevre ve Şehircilik Bakanımız tarafından çalışmalarına başladığı açıklanan Mekânsal Strateji Planı, planlama için doğru bir başlangıç olabilecektir. Bu plan ile sanayiye arazi ihtiyacının giderilmesinden başlayıp şehirlerin yeniden şekillendirilmesine kadar geniş bir çerçevede planlama yapılabilecektir. 2 milyondan fazla kendine bağlı kayıtlı istihdamı olan ve diğer etkilediği sektörler ile bu rakamı çok çok yukarılara çeken inşaat sektöründeki geriye gidişi durduracak, yalnızca üst segment konut projeleri üzerine kurulu bir oyun planı yerine inşaatın bütününe yönelik bir yol haritasının uygulanması yerinde olacaktır.