Yavuz IŞIK
ERMCO ve THBB Yönetim Kurulu Başkanı
President of ERMCO and THBB
Son aylarda Elâzığ ve Van’da meydana gelen depremler ve Van’da yaşadığımız çığ felaketi sonucu vatandaşlarımızın ve arama-kurtarma ekiplerimizin hayatını kaybetmesi ve İdlip’ten gelen şehit haberleri hepimizi derinden üzmüştür. Geçtiğimiz ay İdlip’te düzenlenen saldırıda 34 kahraman askerimizin şehit düşmesi yüreğimizi yakmıştır. Bu felaketlerde hayatını kaybeden vatandaşlarımıza, arama-kurtarma ekiplerimize ve saldırılarda şehit düşen askerlerimize bir kez daha Allah’tan rahmet, ailelerine sabır diliyorum. Milletimizin başı sağ olsun.
Ülkemizin ve sektörümüzün en önemli sektörel kuruluşlarından biri olan Birliğimizin Genel Kurul Toplantısı’nı şubat ayında gerçekleştirdik. Genel Kurulumuz vesilesiyle değerli üyelerimizle bir araya gelerek 2019 yılında yaptığımız çalışmaları değerlendirme ve 2020 yılında yapacağımız çalışmaları görüşme imkânı bulduk. Bu sektörün büyümesine ve gelişmesine kendisini adayan Birliğimizin üyelerini, bütün başkanlarını, yönetim kurulu üyelerini ve çalışanlarını bir kez daha yürekten kutluyorum.
Kalite Güvence Sistemi (KGS) Kurulunun 51. Toplantısı ocak ayında İstanbul’da yapıldı. KGS Kurulu, beton ile ilgili kamu veya özel nitelikte bütün tarafların katılımı ile oluşturulan bir kuruldur. KGS Kurulu, 20 Temmuz 2004 tarihinden bu yana her 3-4 ayda bir toplanarak KGS’nin yönetimini sürdürmektedir. 1995 yılında kurduğumuz KGS, ülkemizin örnek sektörel öz denetim kuruluşlarından biri olarak çalışmalarına devam etmektedir.
24 Ocak 2020 tarihinde merkez üssü Elâzığ Sivrice olan ve 6,8 büyüklüğündeki depremin arama kurtarma çalışmalarının tamamlanmasından sonra T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığının izni ve eşliği ile hasar görmüş yapılarda detaylı inceleme yaptık. Yıkılmış veya ağır hasar almış binaların ayrıntılı incelenmesi ve alınan numunelerin deneye tabi tutulması sonucu hazırladığımız Elâzığ Depremi İnceleme Raporu’nu şubat ayının sonunda açıkladık. Raporumuz, binalarda ciddi mühendislik ve uygulama zafiyetleri ile birlikte ilkel yöntemlerle elle üretilmiş düşük kalitede beton ve standartlara uymayan donatı çeliği kullanımının Elâzığ Depremi’nde yıkıma neden olduğunu ortaya koydu. Hasarlı binalarda düşük kalitede elle üretilmiş betonun kullanılmasının diğer unsurlarla birlikte ciddi bir hasar nedeni olduğunu gördük. Hazır beton kullanılan binalarda ise hasarın olmadığını veya çok az olduğunu tespit ettik. Birliğimizin 2005 yılında Elâzığ Valiliği nezdinde yapmış olduğu girişimler ile Elâzığ’da elle betonun o yılda yasaklanması neticesinde binalarda hazır beton kullanılmaya başlandığını da özellikle vurgulamak istiyorum.
Uzun zamandır mevcut yapılar için Deprem Performans Analizi Raporu hazırlamamız konusunda vatandaşlarımızdan yoğun talep alıyorduk. 2019 yılında Laboratuvarımız ve deneyimli ekibimizle hazırlıklarımızı tamamladık ve bütün yapı sahiplerine güvenilir “Deprem Performans Raporu” vermeye başladık. Binalarının depreme dayanıklılığıyla ilgili durumunu merak etmekte olan; mülk sahipleri, bina yöneticileri, mühendislik büroları, belediyeler ve mahalli idareler, kamu kurumları için benzerlerinden ayırt edici özelliklere sahip ayrıntılı Deprem Performans Raporu hazırlayabiliyoruz. Mevcut yapıların depreme dayanıklılığını ölçmenin yanı sıra yapı hizmet ömürlerini de tespit edebiliyoruz.
Sürdürülebilirlik alanındaki faaliyetlerimiz 2020 yılında da bütün hızıyla devam ediyor. Beton Sürdürülebilirlik Konseyinin (The Concrete Sustainability Council) üyesi ve Bölgesel Sistem Operatörü olarak CSC’nin “Kaynakların Sorumlu Kullanımı Belgelendirme Sistemi” kapsamında OYAK Çimento ve Beton Grubu’nu, İSTON’u ve NUH Çimento San. AŞ’yi bilgilendirmek üzere birer toplantı düzenledik.
Ocak ayında düzenlenen CSC’nin Olağanüstü Genel Kurul Toplantısı’na katıldık. Telekonferans yöntemiyle yapılan toplantıya, ülkemizi temsilen THBB Genel Sekreteri-CSC Sekretarya Yöneticisi Aslı Özbora Tarhan ile CSC Belgelendirme Kuruluşu olan KGS İktisadi İşletmesinin Direktörü Selçuk Uçar katıldı.
Beton Pompa Operatörü Mesleki Yeterlilik Belgelendirmelerimize devam ediyoruz. THBB Mesleki Yeterlilik ve Belgelendirme Merkezi (THBB MYM) olarak şubat ayında sınavlarımızı Akçansa Çimento San. ve Tic. AŞ’nin (Betonsa) Gebze, Yenibosna, Kemerburgaz, Esenkent, Büyükçekmece hazır beton tesislerinde ve Köroğlu Beton’un Bolu Hazır Beton Tesisi’nde gerçekleştirdik. Sınavlarda başarılı bulunan adaylar, MYK tarafından düzenlenecek Mesleki Yeterlilik Belgesi ve Mesleki Yeterlilik Kimlik Kartı ile çalışabilecek. İş güvenliğine uygun çalışmak ve sorunlarla karşılaşmamak adına personelinizin Beton Pompa Operatörlüğü Mesleki Yeterlilik Belgesi almak üzere THBB MYM’ye başvurularını bekliyoruz.
Sektörümüzü ilgilendiren konuları yakından takip etmeye ve politikalar geliştirmeye devam ediyoruz. Bu doğrultuda, Teknik Komite ile Çevre ve İş Güvenliği Komitesi Toplantılarımızı ocak ve mart aylarında gerçekleştirdik. Teknik Komite toplantılarımızda, Elâzığ Depremi sonrasında yapılan teknik faaliyetler (deprem inceleme raporu), Elektronik Beton İzleme Sistemi (EBİS) ile ilgili gelişmeler, Karayolları Genel Müdürlüğü Genel Teknik Şartnamesi görüş talebi, yeni eğitim filmleri ve çekilmesi planlanan diğer filmler, Makine-Bakım Çalışma Grubunun çalışmaları başta olmak üzere sektörümüzü ilgilendiren konuları görüşerek kararlar aldık. Çevre ve İş Güvenliği Komitesi Toplantılarımızda ise hazır beton sektöründeki iyi uygulama örnekleri, Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüklerinin sürdürmekte olduğu çevre denetimleri, beton atıklarının bertaraf edilmesi, Beton Sürdürülebilirlik Konseyi (The Concrete Sustainability Council), kristal yapıdaki solunabilir silika tozu maruziyeti, deprem ve afet sonrası üyelerimizin tesislerinde yapılması düşünülen faaliyetlerinin değerlendirilmesi, hazır beton tesislerindeki çevre denetimleri, THBB Çevre Yarışması takvimi başta olmak üzere çevre ve iş sağlığı açısından sektörümüzü ilgilendiren önemli konuları değerlendirerek kararlar aldık.
Sektörümüzün kalifiye eleman ihtiyacını karşılamada en önemli görevi meslek içi kurslarımız yerine getiriyor. Bu kurslara destek veren 2019-2020 Transmikser ve Pompa Operatörleri Kursları Ana Sponsorumuz MERCEDES-BENZ TÜRK AŞ’ye; Yakıt Ekonomisi Sponsorumuz CASTROL’e; Santral Operatörleri Kursları Sponsorumuz ÖZBEKOĞLU’na; Beton-Betonarme Deneyleri Kursları Sponsorlarımız BASF, CHRYSO, DRACO, FOSROC, LYKSOR, MAPEI, POLİSAN KİMYA ve SİKA’ya teşekkür ederiz.
Üyelerimizin maliyetlerini düşürmek için de eğitime büyük önem veriyoruz. Bu doğrultuda, teorik ve uygulamalı olarak düzenlediğimiz Ekonomik ve Güvenli Sürüş Eğitimlerimize devam ediyoruz.
Birliğimizin üyelerine özel olarak “Afet ve Acil Durum Hazırlığı Yönetimi Eğitimi” düzenledik. Eğitime konuşmacı olarak katılan İstanbul Teknik Üniversitesi Meteoroloji Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mikdat Kadıoğlu, “Depreme Hazırlık ve Temel Afet Bilinci” başlıklı bir sunum gerçekleştirdi. Değerli Hocamız Sayın Prof. Dr. Mikdat Kadıoğlu’na verimli geçen bu eğitim için teşekkür ederiz.
Üyesi olduğumuz Yapı Ürünleri Üreticileri Federasyonu ile Türkiye İnşaat Malzemesi Sanayicileri Derneğinin Genel Kurul Toplantılarına katıldık. Üyesi olduğumuz Çevre Dostu Yeşil Binalar Derneğinin Üye Buluşma Günü'ne katılarak bu yıl yapılacak çalışmaları görüştük.
Her fırsatta sektörümüzü ve Birliğimizi tanıtmaya, halkımızı ve bütün paydaşlarımızı bilgilendirmeye devam ediyoruz. Şubat ayında “A Haber” ve “A Para” kanallarına röportaj vererek ekonomi, inşaat ve hazır beton sektörleriyle ilgili değerlendirmelerimizi, Birliğimizin çalışmalarını ve deprem performans raporu gibi hizmetlerimizi paylaştık.
Geçtiğimiz aylarda yaptığımız çalışmaları özetledikten sonra ekonomik değerlendirmelerimi sizlerle paylaşmak istiyorum. Merkez Bankasının faiz indirimleri, artan likidite ile kurun stabil hâle gelmesi ekonomideki öngörülebilirliği kısmen artırmış, bu da son çeyrekte ekonomide bir canlanma meydana getirmiştir. Son açıklanan verilere göre Türkiye ekonomisi 2019 yılını %0,9 büyüme ile kapatmıştır. Sektörler bazında incelediğimizde özellikle inşaat sektörünün diğer sektörlerden negatif ayrıştığı anlaşılmaktadır. İnşaat sektörü son çeyrekte %3,8 olmak üzere 2019 yılını %8,6’lık daralma ile kapatmıştır.
TÜİK tarafından açıklanan yeni millî gelir serisi 1999 yılına kadar geriye gitmektedir. Toplamda 21 yılın değerlerine baktığımızda 2008 küresel kriz döneminde üst üste 7 çeyrek daralan inşaat sektörü bu yıl daralmada 6. çeyreğini geride bırakmıştır. Yani, 2019’un kaybedeni inşaat sektörü olmuştur.
Ne yazık ki inşaat sektörünün bir parçası olarak bizim için de 2019 yılı çok zor bir yıl oldu. TÜİK’in Hazır Beton İmalat Endeksi’ne göre, 2019 yılının ilk aylarında bir önceki yılın aynı ayına göre %50 düşük performansla çalışan sektördeki geriye gidiş %30’lara ve en son aralık ayında %7’ye gelmiştir. 2019 yılının herhangi bir ayında, 2018’e kıyasla yıllık bazda bir iyileşme görülmemektedir.
Her ay hazırladığımız Hazır Beton Endeksi’nin şubat ayı raporuna göre bütün endeksler önceki yılın aynı dönemine göre artış sergilemiştir. Buna rağmen sektörün performansı gözle görülür bir yükseliş göstermemiştir.
Korona virüsü nedeniyle bütün ülkelerin ekonomileri olumsuz etkilenmeye başlamıştır. Bu etkilerin ortaya çıkaracağı ekonomik hasarın boyutları önümüzdeki dönemde ortaya çıkacaktır. Türkiye bu süreçte, korona virüsü ve diğer jeopolitik risklerin yaratacağı ekonomik etkileri azaltmak için faiz politikası başta olmak üzere ekonomik tedbirleri zamanında almıştır.